Προσχέδιο κειμένου συμπερασμάτων για Τουρκία

Εξαιρετικά θετικό είναι το κείμενο των συμπερασμάτων για τη διεύρυνση σε σχέση με τις υποχρεώσεις της Τουρκίας.

Το κείμενο περιλαμβάνει όλες τις λεγόμενες τουρκογενείς υποχρεώσεις της Άγκυρας.

Επιπλέον σύμφωνα με διπλωματικές πηγές το κείμενο έχει 4 αναφορές εξαιρετικής σημασίας για την Κύπρο, στις παραγράφους 19, 20, 21,και 22

Συγκεκριμένα:

- η παράγραφος 19, περιέχει την ικανοποιητική η φράση για τις θεωρήσεις εκφράζει τη λύπη της ΕΕ για τις μονομερείς δηλώσεις της Τουρκίας σε σχέση με την εφαρμογή, των διατάξεων σε σχέση με τη Βίζα.
- η παράγραφος 21, υπενθυμίζει την θέση σε σχέση με την προσχώρηση των κρατών μελών της ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς,
- η παράγραφος 22, περιλαμβάνει την υποχρέωση της Τουρκίας για επίλυση του Κυπριακού
- και η παράγραφος 20, κάνει αναφορά στον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των συμπερασμάτων για την διεύρυνση σε σχέση με την Τουρκία:

"Το Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη σημασία που αποδίδει στις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, η οποία είναι υποψήφια χώρα και σημαντικός εταίρος της Ένωσης, όπως υπογραμμίστηκε κατά την πρόσφατη συνάντηση των ηγετών ΕΕ και Τουρκίας. Η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τις πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις της Τουρκίας.

Το Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η νέα τουρκική κυβέρνηση επιβεβαίωσε προσφάτως τη δέσμευσή της για προσχώρηση στην ΕΕ. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 15ης Οκτωβρίου 2015, πρέπει να δοθεί νέα ώθηση στη διαδικασία προσχώρησης, προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος στις διαπραγματεύσεις σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο και τα σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου.

Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 – Οικονομική και Νομισματική Πολιτική στις 14 Δεκεμβρίου 2015. Το Συμβούλιο είναι πρόθυμο να στηρίξει πλήρως την Τουρκία εφόσον προτίθεται να εντείνει τις προσπάθειες για την πλήρωση των καθορισμένων κριτηρίων αξιολόγησης για το άνοιγμα, ιδίως των κεφαλαίων 5, 8 και 19.

Το Συμβούλιο σημειώνει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει τα προπαρασκευαστικά έγγραφα για ορισμένα κεφάλαια κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016, με την επιφύλαξη των θέσεων των κρατών μελών. Η Τουρκία μπορεί να επιταχύνει τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων σημειώνοντας πρόοδο στην πλήρωση των κριτηρίων αξιολόγησης και των απαιτήσεων του διαπραγματευτικού πλαισίου και τηρώντας τις συμβατικές της υποχρεώσεις έναντι της ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό και με βάση τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνάντησης των ηγετών ΕΕ και Τουρκίας, το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την ευρεία και συνεκτική στρατηγική δέσμευση και τον ολοκληρωμένο τακτικό πολιτικό διάλογο εντός του καθορισμένου πλαισίου, μεταξύ άλλων σε επίπεδο υπουργών. Επίσης το Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεργασία με την Τουρκία σε βασικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος και προκλήσεις, όπως η μετανάστευση, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ενέργεια, η οικονομία και το εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της τελωνειακής ένωσης, όπως προβλέπεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2014.

Αυτές οι σημαντικές δεσμεύσεις συμπληρώνουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και το Συμβούλιο είναι πρόθυμο να αναπτύξει περαιτέρω τη συνεργασία με την Τουρκία εντός καθορισμένων πλαισίων. Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να ευθυγραμμιστεί προοδευτικά με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ, σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο.

Το Συμβούλιο εξαίρει τη γενναιοδωρία της Τουρκίας όσον αφορά τη φιλοξενία και την αντιμετώπιση των αναγκών περισσότερων από 2 εκατομμυρίων προσφύγων από τη Συρία. Το Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενεργοποίηση, στις 29 Νοεμβρίου 2015, του κοινού σχεδίου δράσης ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες και τη διαχείριση της μετανάστευσης, ως μέρους ενός συνολικού προγράμματος συνεργασίας βάσει κοινής ευθύνης, αμοιβαίων δεσμεύσεων και αποτελεσμάτων. Το Συμβούλιο αναμένει με ενδιαφέρον την παρακολούθηση, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, της ταχείας και αποτελεσματικής εφαρμογής του, προκειμένου να επιτευχθούν αποτελέσματα ιδίως για την αναχαίτιση της εισροής παράτυπων μεταναστών και την εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων λαθραίας διακίνησης.

Το Συμβούλιο σημειώνει ότι είναι θετικό πως η Τουρκία, όσον αφορά την ευθυγράμμιση με το ενωσιακό κεκτημένο, έχει επιτύχει ένα καλό επίπεδο προετοιμασίας σε πολλούς τομείς, ιδίως όσον αφορά τα οικονομικά κριτήρια. Ωστόσο, ορισμένες εξελίξεις δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες. Η Τουρκία πρέπει επειγόντως να διορθώσει και να αντιμετωπίσει περαιτέρω τις μείζονες ελλείψεις που εντοπίσθηκαν στην έκθεση της Επιτροπής, ιδίως στους τομείς του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα επειγόντως, ιδίως για να αναστραφεί η υπονόμευση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας του δικαστικού σώματος και η σημαντική οπισθοδρόμηση όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του συνέρχεσθαι. Το Συμβούλιο επισημαίνει με ιδιαίτερη ανησυχία τις δικαστικές διαδικασίες που κινήθηκαν κατά των μέσων ενημέρωσης, δημοσιογράφων και συγγραφέων που ασκούν κριτική, καθώς και κατά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των χρηστών.

Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει την πλήρη τήρηση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των γυναικών, των παιδιών και των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, της ελευθερίας του θρησκεύματος και των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, καθώς και να προωθήσει την εφαρμογή όλων των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 46 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συμμορφώνονται προς τις οριστικές αποφάσεις του Δικαστηρίου επί των διαφορών στις οποίες είναι διάδικοι. Θα πρέπει επίσης να αποτελέσει προτεραιότητα η αντιμετώπιση άλλων σημαντικών τομέων όπου έχει σημειωθεί μικρή ή και καθόλου πρόοδος, όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα αυτά καθώς και άλλα ζητήματα, το Συμβούλιο εκτιμά ότι, με την αύξηση της συνεργασίας στο πεδίο του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η Τουρκία θα προσεγγίσει περισσότερο την ΕΕ. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο σημειώνει τη δέσμευση της Επιτροπής να ολοκληρώσει, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016, τις προπαρασκευαστικές εργασίες σε αυτούς τους βασικούς τομείς, με την επιφύλαξη των θέσεων των κρατών μελών.

Το Συμβούλιο καταδικάζει όλες τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τη βία στην Τουρκία και εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τον τουρκικό λαό. Το Συμβούλιο δεσμεύεται να στηρίξει την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, με παράλληλο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του διεθνούς δικαίου.

Όσον αφορά την κατάσταση στη νοτιοανατολική Τουρκία, το Συμβούλιο απευθύνει έκκληση για άμεσο τερματισμό της τρομοκρατικής βίας και προτρέπει μετ' επιτάσεως τα μέρη να επαναλάβουν τις ειρηνευτικές συνομιλίες, με στόχο την επίτευξη βιώσιμης πολιτικής λύσης στο κουρδικό ζήτημα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θέσει τέρμα στη συναφή τρομοκρατία και να διευκολύνει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής.

Όσον αφορά την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, το Συμβούλιο επισημαίνει ότι η επιτυχής εφαρμογή του κοινού σχεδίου δράσης ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες και τη διαχείριση της μετανάστευσης θα μπορούσε να συμβάλει στην επίσπευση της τήρησης του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων προς όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη. Το Συμβούλιο, μολονότι εκφράζει τη λύπη του για τις σχετικές μονομερείς δηλώσεις της Τουρκίας, οι οποίες δεν έχουν νομικά αποτελέσματα, υπογραμμίζει τη σημασία της πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής τόσο της συμφωνίας επανεισδοχής όσο και του χάρτη πορείας για τις θεωρήσεις έναντι όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας σε ζητήματα ΔΕΥ και της χωρίς διακρίσεις πρόσβασης στην τουρκική επικράτεια χωρίς υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Έως τότε, η ενδεδειγμένη εφαρμογή των ισχυουσών διμερών συμφωνιών επανεισδοχής και των διατάξεων που περιέχονται σε παρεμφερείς συμφωνίες μεταξύ της Τουρκίας και των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και η ενισχυμένη διαχείριση των κοινών συνόρων με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εξακολουθούν να αποτελούν προτεραιότητα. Το Συμβούλιο αναμένει τις επικείμενες εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των απαιτήσεων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων το 2016.

Σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο και με παλαιότερα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου, το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η Τουρκία πρέπει να δεσμευθεί ρητά υπέρ των σχέσεων καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, με προσφυγή, εάν χρειαστεί, στο Διεθνές Δικαστήριο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ένωση εκφράζει για άλλη μία φορά σοβαρές ανησυχίες και καλεί την Τουρκία να αποφύγει κάθε είδους απειλή ή ενέργεια στρεφόμενη κατά κράτους μέλους ή αιτία τριβής ή ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Επιπλέον, η ΕΕ τονίζει εκ νέου όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα σύναψης διμερών συμφωνιών, καθώς και το δικαίωμα για έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων, σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, και τονίζει την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών μελών επί των χωρικών τους υδάτων και του εναερίου χώρου τους. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 24ης Οκτωβρίου 2014, εξέφρασε σοβαρή ανησυχία για την αναζωπύρωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και κάλεσε την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβασθεί την κυριαρχία της Κύπρου επί των χωρικών της υδάτων, καθώς και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη.
Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα της 11ης Δεκεμβρίου 2006 και τη δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, το Συμβούλιο σημειώνει με βαθιά λύπη ότι η Τουρκία, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, εξακολουθεί να αρνείται να τηρήσει την υποχρέωσή της για πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης έναντι όλων των κρατών μελών, πράγμα που αν συνέβαινε θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία. Ελλείψει προόδου στο θέμα αυτό, το Συμβούλιο θα διατηρήσει τα μέτρα του 2006, τα οποία θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τη συνολική πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Επιπλέον, η Τουρκία δυστυχώς δεν έχει ακόμη σημειώσει πρόοδο για την αναγκαία εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει τη θέση του σχετικά με την προσχώρηση των κρατών μελών της ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η αναγνώριση όλων των κρατών μελών είναι απαραίτητο συστατικό της ενταξιακής διαδικασίας. Το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να εξακολουθεί να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς όλα τα ζητήματα που καλύπτονται από τη δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και να αναφερθεί συγκεκριμένα σε αυτά στην προσεχή της ετήσια έκθεση. Σε αυτή τη βάση, το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς και να επανεξετάζει την επιτευχθείσα πρόοδο, σύμφωνα με τα σχετικά συμπεράσματα. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει την έκκληση του για πρόοδο χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.
Το Συμβούλιο χαιρετίζει τη δέσμευση των μερών για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, σύμφωνα με την κοινή δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014 και τη δήλωση της 30ής Οκτωβρίου 2015. Σημειώνοντας τις πρόσφατες ενθαρρυντικές εξελίξεις του τελευταίου έτους και όπως τονίζεται στο διαπραγματευτικό πλαίσιο, το Συμβούλιο αναμένει από την Τουρκία να στηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και βάσει των αρχών στις οποίες εδράζεται η Ένωση. Η δέσμευση της Τουρκίας και η συμβολή της με συγκεκριμένες ενέργειες σε αυτή τη συνολική διευθέτηση παραμένει ζωτικής σημασίας."